SOYKIRIM

Ermenistan Meclisi Bakanlar Kurulu, 12 Şubat’ta düzenlenen oturumda, 9 Aralık tarihinin Ermenistan’da “Tüm Soykırımları Anma Günü” olarak anılmasını kararlaştırdı. Bu tarih, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu tarafından Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’nin 9 Aralık 1948 tarihinde resmen kabul edilmesine atıfta bulunuyor. Yaklaşık 6 milyon insanın hayatını kaybettiği Holokost’un ardından, “soykırımları etkin ve sürdürülebilir şekilde engelleme” amacıyla ortaya konan bu sözleşmenin yazılabilmesi, II. Dünya Savaşı’nın tüm yıkıcılığına rağmen kolay olmamıştı. Bu sözleşmenin ortaya çıkışını, avukat Raphael Lemkin’in uzun soluklu mücadelesine borçluyuz.

Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu (FIDH) eski genel sekreteri ve OECD’ye bağlı Direnç İçin Küresel İttifak İnisiyatifi (AGIR) kurucusu ve direktörü Philippe Raffi Kalfayan’la, Ermeni Soykırımı tazminatı ve açılan bu davaları konuştuk. Kalfayan “Bireysel taleplerin idare edilmesi kolay bir iş, yakın gelecekte, özellikle de Türkiye’de, bu taleplere ilişkin açılan davaları daha sık göreceksiniz. Kolektif bir talep olarak, tüm grubun hasarının tazmini, çok daha karmaşık bir süreç.” diyor.

İtalya’da Parlamento’nun üst kanadı olan Cumhuriyet Senatosu, soykırım ve insanlığa karşı suçları inkâr edene üç yıla kadar hapis cezası öngören yasa teklifini kabul etti. Tasarının yasalaşması için Temsilciler Meclisi’nin ardından Cumhurbaşkanı’nın da onayından geçmesi gerekiyor.

İsviçreli iki milletvekilinin, AİHM davasına konu olan ülkedeki ‘inkâr yasası’ hakkında yazılı basına verdiği görüşler, Türkiye medyasına, “2 vekil, yasanın kaldırılması talebinde bulundu” şeklinde yansıtıldı. Ancak tablo farklı.

Thomas de Waal’in geçen hafta yayımlanan yeni yayımlanan “Büyük Felaket: Soykırımın Gölgesinde Türkler ve Ermeniler” kitabı gündem yaratmaya devam ediyor. De Waal, ABD Başkanı Obama’nın 2015’te soykırım deyip demeyeceğinin yarattığı ikilemden bahsediyor.

Birleşmiş Milletler'in (BM) savaş suçları mahkemesi, 1990'larda eski Yugoslavya topraklarında yaşanan savaşta Sırbistan ve Hırvatistan'ın birbirlerine karşı soykırım suçu işlemediğine karar verdi.

Ermenistan Devlet Başkanı Serj Sarkisyan’ın 24 Nisan Ermeni Soykırımını anma gününde Çanakkale’ye davet edilmesi konusunda bir açıklama daha yaparak daveti ‘alaycı ve basiretsiz’ olarak tanımlaması üzerine Dışişleri Bakanlığı ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü’nden sert açıklamalar geldi.

İngiltere’de yapılacak Holokost Anıtı’yla, Yahudi kurbanların yanısıra Romanlar, eşcinseller, engelliler, muhalifler ve Yehova Şahitleri’nin de aralarında olduğu diğer kurbanlar da anılacak.

Ermenistan Devlet Başkanı Serj Sarkisyan, Holokost kurbanlarını anma günü için yazılı bir mesaj yayımladı. Sarkisyan mesajında, “1. Dünya Savaşı’nda işlenen insanlığa karşı suçlar mahkum edilseydi ve sorumlular cezalandırılsaydı 2. Dünya Savaşı’nda işlenen suçların önüne geçilebilirdi” dedi.

Almanya hükümeti, bir soru önergesine verdiği cevpta 1915 Ermeni Soykırımı için "Soykırım’ kavramını kullanmayacağını, 1915'le ilgili çalışmanın ilk etapta Türkiye ve Ermenistan'ın konusu olduğunu" açıkladı.