ILGAZ GÖKIRMAKLI

Ermeni kökenlerini araştıran bir Paul Vartan Sookiasian, İstanbul ve Arapgir’de atalarının izini sürerek, soykırım sonrası aile hikâyelerini ve kayıp kuşakların izlerini gün yüzüne çıkarıyor.

Arter’in üçüncü katında izleyicileri bekleyen “Hayalet Kuartet” sergisi sanatçı Hera Büyüktaşcıyan’ın hafıza, kimlik ve doğa katmanlarını görünür–görünmez sınırlar üzerinden yeniden yorumlayan eserlerini bir araya getiriyor.

Mehmet Kuyumcu, “Iskalanmış Hayatlar: Domlar” belgeseliyle Hatay’ın dışlanan Dom topluluklarının kayıplarını, dayanışmasını ve görünmez bırakılan yaşamlarını anlatıyor.

Kardeş Türküler’in 30 yıllık müzikal yolculuğu bir belgeselle anlatıldı. Çayan Demirel ve Ayşe Çetinbaş imzalı “Kardeş Türküler ile 30 Yıl” belgeseli, Türkiye'nin çok dilli kültürel ve politik tarihine de ayna tutuyor. Filmi, yönetmen Ayşe Çetinbaş’tan dinledik.

Hrant Dink Vakfı’nın "Köklere Yolculuk" sohbet serisinde, Deborah Valoma geçmişin sessiz anılarını ipliklerle nasıl işlediğini, aile mirasını ve kayıp hikâyelerini iğne oyası aracılığıyla nasıl yeniden canlandırdığını anlattı: "Geri dönemeyiz, travmayı tersine çeviremeyiz. Ama beklenmedik bir şey buldum: hafıza. Biraz tozlu, çamurlu, travmayla yıpranmış. Ama desenler tanınabilir ve yeniden dokunabilir."

Dünyaca tanınan Ortadoğu tarihçisi Rashid Khalidi: “18 bin çocuğun öldürüldüğü bir yerde söylenecek hiçbir şey yok. Böyle bir katliamın savunması olamaz. “İsrail’i eleştiren herkes antisemitiktir” demek ise son çareleri… Umutsuz bir savunma.”

1915 Soykırımı’ndan sağ kurtulmuş bir ailenin torunu olan Arlene Voski Avakian, Kastamonu’dan Amerika’ya uzanan köklü bir direniş hikâyesini feminist bir özyaşam anlatısıyla harmanladığı “Aslan Kadının Mirası” kitabı vesilesiyle İstanbul’daydı.

Sekiz yıldır özgürlüğünden mahrum bırakılan iş insanı ve sivil toplum aktivisti Osman Kavala, Türkiye’de hukukun sistemli biçimde askıya alındığına dikkat çekiyor: “Bu aleni hukuksuzluk insan yaşamına duyarsızlığın göstergesi.”

Diyarbakır Barosu Başkanı Tahir Elçi’nin, 2015’te Dört Ayaklı Minare önünde katledilmesinin üzerinden 10 yıl geçti. Failler hâlâ ortaya çıkarılmadı. Gazeteci Burcu Karakaş, "Hakikatin Peşinde: Tahir Elçi" kitabında Elçi’nin yaşamını, mücadelesini ve bıraktığı mirası anlatıyor.

Emine Yıldırım’ın ilk uzun metraj filmi “Gündüz Apollon Gece Athena” festivallerle başlayan yolculuğunun ardından Türkiye’de vizyona girdi. Annesinin hayaletini arayan Defne ve ona eşlik eden hayaletleriyle izleyicisini “ferahlatan” filmi ve bir türlü yüzleşip huzura erdiremediğimiz hayaletleri yönetmen Emine Yıldırım’dan dinledik.