SÜRYANİ

Papa 14. Leo’nun Türkiye ziyareti, rahibelerden gazetecilere, genç tasarımcılardan korolara uzanan geniş bir kesimde hem manevi hem de toplumsal bir birlik duygusu yarattı. Dinler ve kültürler arasında köprü kuran ziyaretin tanıkları, bu tarihi buluşmanın kendilerinde bıraktığı derin etkiyi paylaştı.

Episkopos Vekili ve Rahip Paolo Raffaele Pugliese, Papa’nın tarihi Türkiye ziyaretinin, “komplo teorilerinin çok ötesinde, Hıristiyanlığın köklerine dönüş ve barış çağrısı” olduğunu söyledi. Volkswagen Arena’daki ayini, “Hıristiyanların gerçek anlamda tek bir beden olarak göründüğü nadir anlardan biri” olarak yorumlayan Pugliese’ye göre bu ziyaret, hem kiliseler arasında birliği yeniden canlandırdı hem de Türkiye’de az sayıdaki Katolik topluluğuna büyük cesaret verdi.

Daha önce pek çok mezhebin kilise ayinine hatta mağaradan kilisede de ayinlere katılmıştım. Ancak böylesine evrensel ve ilâhi bir ayine hiç tanıklık etmemiştim. Ayini izleyen binlerce kişi gibi uzun süre yaşadıklarımın etkisinde kaldım. Papa, hem 325 yılında toplanan İznik Konsili’ndeki birlik ruhunu 1700 yıl sonra yeniden hissettirdi, hem de Hıristiyan dünyasında bir dönüm noktası yarattı.

İznik’te 1700 yıl sonra yeniden buluşan 20 patrik ve ruhani, Papa 14. Leo ile birlikte antik Aziz Neofitos Bazilikasında ortak dua etti. İznik’te imzalanan “birlik” ruhu, 1700 yıl sonra bir kez daha öne çıktı.

Tarım ve Orman Bakanlığı bütçe görüşmelerinde, boşaltılan Süryani köylerinde bulunan taşınmazlara el konulduğunu söyleyen DEM Partili George Aslan, “Bu taşınmazların bir kısmı fahiş fiyatlarla tekrar kendilerine satılmak isteniyor. Oysa bütün araziler yüzyıllardır Süryaniler tarafından fiilen kullanılan, üzerinde bağcılık ve tarım yapılan, ailelerin geçim kaynağı olan alanlar” dedi.

Yedi kez boşaltılan, savaş ve baskılarla dünyanın dört bir yanına savrulan Süryaniler, Nusaybin’deki Arbo köyünün özgün adını geri aldı. 44 yıl sonra doğduğu topraklara geri dönen Horiepiskopos Şemun Bagandi, Arbo’nun yeniden doğuşunun, diasporadaki Süryaniler için nasıl bir umuda dönüştüğünü anlatıyor.

Nusaybin’deki Süryanilerin, “Taşköy” olarak değiştirilen köylerinin ismine yaptıkları başvuru sonucu yeniden Süryanice olan Arbo ismi verildi. Arbo, Bethkustan mahallesinden sonra Türkiye’de Süryanice ismi iade edilen ikinci yer oldu.

Midyat’ın Bethkustan Mahallesi’nden Yakup Akyüz, Türk Hava Yolları’nda ilk Süryani pilot adayı olarak tarihe geçti. Çocukluk hâyâlini gerçekleştiren 24 yaşındaki Akyüz, “Hırsla ve azimle çalışın, umudunuzu hiç kaybetmeyin. Ben yaptıysam siz de yaparsınız” diyerek Süryani gençlere ilham veriyor.

Şırnak İdil’de, 18 Süryani gencin yer aldığı 40 yıllık bir fotoğraf, göçün, hasretin ve aidiyetin izini süren “EnstANtane” belgeselinin kapısını aralıyor. Süryani toplumunun göçle savrulan hikâyelerine, geride kalanların sessizliğine ve gidilen yerlerdeki kimlik mücadelesine ışık tutan belgeselin yapımcısı Özcan Geçer ile konuştuk. Film, 12 Ekim Pazar günü “KırılgAN” adlı proje kapsamında, Yeşilköy Mor Efrem Süryani Kadim Kilisesi’nde izleyicilerle buluşacak.

Suriye Geçiş Hükümeti’nin, resmi tatillerle ilgili kararnamesinden Süryanilerin Akitu Bayramı kaldırıldı, Kürtler ile Ezidilerin bayramı ise görülmedi. Tüm Hıristiyan topluluklar, 25 Aralık’ta kutlanan Noel bayramına indirgenirken, Ermenilerin 6 Ocak’ta kutladığı Noel’e ise yer verilmedi. Süryani Kültür Derneği, hükümete listede revizyona gidilmesi çağrısında bulundu.