KELDANİ

Papa 14. Leo’nun Türkiye ziyareti, rahibelerden gazetecilere, genç tasarımcılardan korolara uzanan geniş bir kesimde hem manevi hem de toplumsal bir birlik duygusu yarattı. Dinler ve kültürler arasında köprü kuran ziyaretin tanıkları, bu tarihi buluşmanın kendilerinde bıraktığı derin etkiyi paylaştı.

Daha önce pek çok mezhebin kilise ayinine hatta mağaradan kilisede de ayinlere katılmıştım. Ancak böylesine evrensel ve ilâhi bir ayine hiç tanıklık etmemiştim. Ayini izleyen binlerce kişi gibi uzun süre yaşadıklarımın etkisinde kaldım. Papa, hem 325 yılında toplanan İznik Konsili’ndeki birlik ruhunu 1700 yıl sonra yeniden hissettirdi, hem de Hıristiyan dünyasında bir dönüm noktası yarattı.

Suriye Geçiş Hükümeti’nin, resmi tatillerle ilgili kararnamesinden Süryanilerin Akitu Bayramı kaldırıldı, Kürtler ile Ezidilerin bayramı ise görülmedi. Tüm Hıristiyan topluluklar, 25 Aralık’ta kutlanan Noel bayramına indirgenirken, Ermenilerin 6 Ocak’ta kutladığı Noel’e ise yer verilmedi. Süryani Kültür Derneği, hükümete listede revizyona gidilmesi çağrısında bulundu.

İsviçre Parlamentosu’nda 17 Eylül’de Sayfo Süryani Soykırımı’nın tanınması için konferans düzenleyen Avrupa Süryaniler Birliği’nin Eş Genel Başkanı Tony Vergili, “Parlamenterlerin büyük bir çoğunluğu, Sayfo’nun İsviçre Parlamentosu’nda kabul edilmesinden yana tavır sergiledi. Ancak bazı üyelerde dış politika dengelerinden dolayı çekimserlik dikkat çekiyordu. Şimdi bütün partiler ve parlamenterlerle birebir görüşmeler yapacağız. Sayfo bütün dünya, özellikle de Türkiye tarafından kabul edilene kadar mücadelemiz devam edecek. Bu kabul gerçekleştiğinde, belki halkımız bu korku ve travmadan biraz da olsa kurtulabilir” dedi.

Mardin merkezdeki Mor Hurmüz Keldani Kilisesi’nde çekilen bir videoda, kimliği bilinmeyen bir kişi tarafından Hıristiyanlığa hakaret ve nefret söylemlerinde bulunuluyor ve dini objelere zarar veriliyor. Keldani Vakfı, saldırı ve fail hakkında suç duyurusunda bulunacağını aktardı.

Kiliselerin 2023 depreminde ağır hasar aldığı Adıyaman, Malatya, Elazığ ve Diyarbakır’daki Hıristiyan halklar, umutla ibadethanelerinin onarılmasını bekliyor. Yazı dizimizin üçüncü ve son bölümünde, Süryani, Keldani, Ermeni ve Protestanların, mutfaktan kilise ya da odadan şapelde ibadet etseler de yeniden kiliselerine kavuşma arzularını dinliyoruz.

4-5 Ağustos 1933’te, Irak’ın Simele kentinde 5 bin Asuri-Süryani katledildi. Süryaniler için matem günü olarak kabul edilen 7 Ağustos’ta, her yıl katledilenler anılıyor. Katliamın 92’nci yılında, bölgedeki Süryanilerin özerklik talebinin yok sayıldığını söyleyen Süryani araştırmacı Dr. Aziz Emmanuel Zebari, “Bu gün, yaşanan acıların yanı sıra direnişin ve adalet talebinin de ciddi bir hatırlatıcısı. Katliam, hem tarihî bir yara hem de tanınma, haklar ve güvenlik mücadelesinde bir dayanışma noktası olmaya devam ediyor” dedi.

Süryaniler her yıl 4 Ağustos’ta, IŞİD’in 2014’te gerçekleştirdiği Ninova Ovası Soykırımı’nı anıyor. Soykırımın 12. yılında Agos’a konuşan Bethnahrin Yurtseverler Birliği Başkanı Joseph Saliwa, “Yeni soykırımlar yaşanmadan, Ninova Ovası’nda kalan son izler ve Hıristiyanlar korunmalı, güvenli bir bölgeye dönüştürülmeli” dedi.

Şırnak’ın Mehre köyünde, 7 Ocak 2020'de kayboldukları düşünülen Keldani çiftten Şimuni Diril, 17 Mart’ta çocukları tarafından öldürülmüş olarak bulundu. Bugün 76 yaşına giren Hurmüz Diril’den ise 5 yıldır hâlâ bir haber alınamıyor. Kızı Gülcan Diril Üzümcü, “Babamın yaşı 71 olarak kaldı. Bu bir cinayet ve babam kayıp. Normalleştirilmesini kabul etmiyorum. Süryaniler-Keldaniler olarak adalet talebimizin karşılanması bir lütuf değil, acil bir gerekliliktir” dedi.

1915 Sayfo Soykırımı’nın 110. yıldönümünde Suriye’de Sayfo Anıtı açıldı. Siyasi partiler de yaptıkları açıklamalar ile Süryani halkının soykırım ile yüzleşme çağrılarını sahiplendiklerini paylaştı.