MARTA SÖMEK

Papa 14. Leo’nun Türkiye ziyareti, rahibelerden gazetecilere, genç tasarımcılardan korolara uzanan geniş bir kesimde hem manevi hem de toplumsal bir birlik duygusu yarattı. Dinler ve kültürler arasında köprü kuran ziyaretin tanıkları, bu tarihi buluşmanın kendilerinde bıraktığı derin etkiyi paylaştı.

Episkopos Vekili ve Rahip Paolo Raffaele Pugliese, Papa’nın tarihi Türkiye ziyaretinin, “komplo teorilerinin çok ötesinde, Hıristiyanlığın köklerine dönüş ve barış çağrısı” olduğunu söyledi. Volkswagen Arena’daki ayini, “Hıristiyanların gerçek anlamda tek bir beden olarak göründüğü nadir anlardan biri” olarak yorumlayan Pugliese’ye göre bu ziyaret, hem kiliseler arasında birliği yeniden canlandırdı hem de Türkiye’de az sayıdaki Katolik topluluğuna büyük cesaret verdi.

Daha önce pek çok mezhebin kilise ayinine hatta mağaradan kilisede de ayinlere katılmıştım. Ancak böylesine evrensel ve ilâhi bir ayine hiç tanıklık etmemiştim. Ayini izleyen binlerce kişi gibi uzun süre yaşadıklarımın etkisinde kaldım. Papa, hem 325 yılında toplanan İznik Konsili’ndeki birlik ruhunu 1700 yıl sonra yeniden hissettirdi, hem de Hıristiyan dünyasında bir dönüm noktası yarattı.

Papa 14. Leo Türkiye ziyaretinin 3. gününde Maslak Volkswagen Arena'da binlerce kişiye vaaz verdi, ayin sundu. Vaaz ve ayine katılım yüksekti. Papa ile birlikte sahnede Hıristiyan topluluklardan ruhaniler de yer aldı. Bir ilk olma özelliği taşıyan vaaz için rezervasyonlar günlerce önce dolmuştu. Papa vaazında "Aynı Kurtarıcımız İsa’ya olan iman, yalnızca Katolik Kilisesi içindekileri değil, diğer Hristiyan Kiliselerine mensup tüm kardeşlerimizi de birleştirmektedir. Bunu dün İznik’teki duamızda deneyimledik. Bu da uzun zamandır birlikte yürüdüğümüz bir yoldur." dedi.

Papa 14. Leo’nun Kutsal Ruh - Saint Esprit Katedrali’ndeki “dua toplantısı”, katedrale sığmayan bir coşku ve asırlık bir imanın ortak sesi oldu. Papa’nın “İlk Havarisel Yolculuğu”nu ilâhi bir ana dönüştüren tarihi ayine yüzlerce kişi gözyaşlarıyla tanıklık etti, Birinci İznik Konsili’ndeki “birlik” ruhu esti.

Hıristiyanlığın inanç temellerini şekillendiren Birinci İznik Konsili’nin 1700. yılında Papa 14. Leo, tarihi kararların alındığı İznik’te ayin düzenleyecek. Konsil’in mirası, bugün kiliseler arası birlik ve diyalog arayışına ışık tutuyor. Surp Levon Ermeni Katolik Kilisesi Pederi Mikael Uçar ile Konsil’i ve Papa’nın tarihi ziyaretini konuştuk.

Balyan ailesinin imzasını taşıyan, Antep Ermeni toplumunun yüzyıllar boyunca şekillendirdiği Surp Asdvadzadzin Kilisesi’nin mağara-ibadethaneden katedrale, askeri depodan hapishaneye ve son olarak camiye uzanan çok katmanlı hikâyesi, deprem sonrası restorasyon süreciyle birlikte Kültürel Mirası Koruma Derneği tarafından yeniden gündeme taşınıyor. Dr. Elmon Hançer’den, 22 Kasım’da Yesayan Kültür ve Edebiyat Derneği’nde anlatacağı kilisenin tarihsel yolculuğunu dinledik.

Yedi kez boşaltılan, savaş ve baskılarla dünyanın dört bir yanına savrulan Süryaniler, Nusaybin’deki Arbo köyünün özgün adını geri aldı. 44 yıl sonra doğduğu topraklara geri dönen Horiepiskopos Şemun Bagandi, Arbo’nun yeniden doğuşunun, diasporadaki Süryaniler için nasıl bir umuda dönüştüğünü anlatıyor.

Diyarbakır Surp Giragos Ermeni Kilisesi Vakfı ile Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi, Sur ilçesinde yıkık durumda olan 510 yıllık tarihi Surp Sarkis Kilisesi’nin restore edilmesi amacıyla protokol imzaladı. Vakıf Başkan Yardımcısı Ohannes Gaffur Ohanyan gazetemize, protokol ile kilisenin restorasyonu için belediye tarafından 15 milyon TL yardım yapılacağı bilgisini verdi.

Maryam Şahinyan, körüklü kamerasının ardında 60 yıl boyunca İstanbul’un yüzlerini, acılarını, umutlarını ve dönüşümünü belgeledi. Ermeni bir kadın olarak göçle, kayıpla ve yalnızlıkla örülü bir hayatın içinden ışıkla, sabırla ve incelikle binlerce hikâye yarattı. Her bir karesi yalnızca bir portre değil, Türkiye’nin çok katmanlı hafızasının siyah-beyaz aynası oldu. Türkiye’nin ilk kadın stüdyo fotoğrafçısı Maryam Şahinyan'ın hikâyesine uzanıyoruz.